et katharisme is één van de bewegingen die in de moeilijke tijden van de Middeleeuwen ontstond.

In de 11de en 12de eeuwen heersten er in onze streken hongersnood en armoe, en de clerus, die vaak in grote weelde en zonde leefde, werd door velen aangewezen als de zondebok van het uitblijven van het heil. Overal in Europa was men op zoek naar de puurheid van het geloof. De afkeer tegen de katholieke kerk groeide.

In Frankrijk verschenen de eerste kathaarse gemeenschappen in de Champagne en Bourgondië. Ook in Italië en in Rijnland werden in de 12de eeuw kathaarse "bisdommen" gesticht. Maar het katharisme was het sterkste in het Zuidwesten van Frankrijk. In Occitanië had het katharisme zich stevig genesteld rond de steden Toulouse, Albi (vandaar de naam "Albigenzen"), Castelnaudary, Carcassonne en Béziers.

De kathaarse leer

De Katharen baseerden hun leer op het Nieuwe Testament. De Oude Testament en de kerkelijke dogma's verwierpen ze, evenals het aanbidden van heiligenbeelden, de verering van kruizen, wonderen en relikwieën. De Katharen zetten geen religieuze gebouwen neer.

De kathaarse leer kende maar twee principes : het Goede, de eeuwige God, en het Kwaad, belichaamd door de vergankelijke, materiële wereld. De ziel hoort tot het Goede, maar sommige zielen worden aangetrokken door de materiële wereld. Door geboorte komt de ziel terecht in een wereldse huls, het lichaam, die afkomstig is van het Kwaad.

De Katharen kende maar één sacrament, de doop door handoplegging, omdat dat het enige sacrament is dat ook door Christus uitgevoerd is. De kathaarse doop (consolament) was een manier om de geest en de ziel weer te verenigen.

Degenen die gedoopt waren, konden "perfecti" worden. Ze moesten dan kuis leven, om geen nieuwe lichamen te maken, die zielen zouden gaan bevatten, en mochten geen vlees eten, mochten niet de eed afleggen, niet liegen, niet doden, geen oorlog voeren en niet betrokken worden bij de rechtspraak.

Het succes van het katharisme

De prediking van de perfecti was een groot succes. Door hun levenswijze van armoe, kuisheid, vasten en hard werken inspireerden ze de massa en kregen ze aanhangers onder alle lagen van de bevolking, niet het minst onder de lokale adel. Het katharisme werd een echt geloof !

Occitanië werd in de 12de eeuw, zeker vergeleken bij Noordfrankrijk, gekenmerkt door een klimaat van openheid en vrijheid. Centraal daarbij stond het begrip "paratge", dat ervan uitgaat dat mensen uit verschillende sociale klassen, mannen, vrouwen, evenveel waarde hebben. In dit deel van Frankrijk leefden de heren niet geïsoleerd van de rest van de bevolking, maar woonden midden in versterkte dorpen.

Een groot deel van de adel waaronder de machtige graaf van Toulouse, de graaf van Foix en de graaf van Carcassonne werd kathaar of stond in ieder geval sympathiek tegenover het katharisme. Die waren niet blij met het feit dat de katholieke kerk ook wereldlijke macht nastreefde.

De opstelling tegen de katholieke kerk, zoals de weigering belastingen te betalen en de vordering van kerkelijke goederen, vormden belangrijke oorzaken van het succes van dat nieuwe geloof.

De paus in Rome veroordeelde de dwaalleer krachtig en stelde alles in het werk om het katharisme uit te roeien...

De Kruistocht

Carcassonne > Katharisme
Gulden Boek